Sąd a jednak przyjazny
Nowy budynek toruńskiego sądu powstał w wyniku potrzeby zapewnienia odpowiednich warunków lokalowych Sądowi Rejonowemu funkcjonującemu dotychczas w rozproszeniu, w kilku różnych siedzibach i lokalizacjach. Usytuowanie obiektu na Placu Miasta, postawiło przed projektantami wyzwanie do poszukiwań jednoznacznego, czytelnego uformowania brył, proporcji, rytmów i doboru materiałów. Zamiarem autorów projektu było stworzenie obiektu monumentalnego, który jednoznacznie kojarzyłby się z władzą sądowniczą, pozostając jednocześnie budynkiem o czytelnej i przyjaznej dla użytkownika przestrzeni wewnętrznej.
Równie ważnym dążeniem było harmonijne wpisanie budynku w trudny kontekst kubaturowy i wytworzenie w jego sąsiedztwie miastotwórczej, uwzględniającej kontekst historyczny i kulturowy, przestrzeni miejskiej. Całe założenie zostało zaprojektowane zgodnie z zapisami zawartymi w "Decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego" oraz przygotowanym przez Inwestora programem funkcjonalno-użytkowym.
Gmach sądu składa się z dwóch brył. 4-kondygnacyjna, dynamicznie rozczłonkowana bryła frontowa, w kolorze białym, zlokalizowana jest od strony ulicy Władysława Warneńczyka. Tworzy bramę wejściową do dziedzińca zewnętrznego, za którym znajduje się strefa wejściowa do budynku sądu. W kształtowaniu tej części ważne było dążenie do wykształcenia czytelnej przestrzeni publicznej placu oraz kontynuacja pierzejowej zabudowy ulicy Grudziądzkiej. Układ masywnych podpór części nadwieszonej nad strefą wejściową do budynku wraz z betonowymi lamelami osadzonymi na kondygnacji I pietra tworzy od strony ulicy Władysława Warneńczyka rytm elewacji frontowej. Jego dodatkowym podkreśleniem są podziały posadzki placu przed budynkiem. Strefa wejściowa budynku otwiera się na dziedziniec zewnętrzny i plac 4-kondygnacyjną fasadą szklaną.
Usytuowana głębiej, od strony ul. Jagiellońskiej i ul. Grudziądzkiej, zwarta, 5 i 6 kondygnacyjna bryła w kolorze szarym, założona na planie prostokąta stanowi tło dla białego frontu. Wewnątrz niej mieszczą się dwa dziedzińce wypełnione zielenią. Jej neutralne elewacje, z rytmiczną artykulacją wertykalnych otworów okiennych, uzupełniają pierzeję zabudowy od strony ulic: Jagiellońskiej i Grudziądzkiej. W związku z potrzebą nadania budynkowi sądu wysokiej rangi, w wykończeniu zastosowano nowoczesne, minimalistyczne rozwiązania materiałowe. Elewacje zaprojektowano i wykonano z białych i szarych płyt betonu architektonicznego, co sprawia, że budynek jednocześnie kontrastuje z otoczeniem, ale też nawiązuje z nim, stosownie do pełnionej funkcji, spokojny i powściągliwy dialog.
Jednym z głównych zamierzeń było zaprojektowanie budynku sądu jako budynku otwartego na przestrzenie publiczne miasta, dostępnego dla pracowników i petentów ale też przyjaznego dla mieszkańców. Rozcięcie poziomu przyziemia dwoma przejściami pieszymi prowadzącymi od strony ulicy Jagiellońskiej i Grudziądzkiej do ulicy Władysława Warneńczyka ułatwia komunikację ze zlokalizowanym przy tej ulicy przystankiem autobusowym. Ukształtowanie zabudowy w partii wejściowej do budynku, rozwiązania zagospodarowania terenu, wytworzenie przejść, osi i punktów widokowych miały na celu wykreowanie atrakcyjnej przestrzeni miejskiej. Przed budynkiem od strony ul. Władysława Warneńczyka wykształcone zostały przenikające się przestrzenie ogólnodostępnego placu o charakterze wypoczynkowo-rekreacyjnym i dziedzińca zewnętrznego. Całości zagospodarowania terenu dopełniają ciągi piesze, kompozycje terenów zielonych, ścieżki rowerowe i ogólnodostępne miejsca postojowe.
Nawierzchnię placu i dziedzińca zewnętrznego wykończono kostką klinkierową w kolorze grafitowym. W ciemną, lśniącą nawierzchnię wkomponowane zostały pasy zieleni niskiej i średniej oraz zachowane z pierwotnej nawierzchni, historyczne płyty granitowe. Kompozycja płyt jest odwołaniem do tradycji miejsca i pozwala na ukierunkowanie ruchu petentów w stronę głównego wejścia do budynku.
Integralną częścią całości założenia są kompozycje zieleni: niskiej, średniej i wysokiej, występujące zarówno na zewnątrz budynku jak i w patiach wewnętrznych. Na ścianach strefy wejściowej budynku została wprowadzona również zieleń wertykalna.
Przestrzenie wewnątrz obiektu zostały zaprojektowane zgodnie z wytycznymi do projektowania budynków sądów i odpowiadają wymaganiom dostępności. Budynek dzieli się na cztery strefy dostępności: na poziomie w której skład biuro obsługi z informacją biuro podawcze, kasa oraz szatnia, strefa ogólnodostępna zlokalizowana w części wejściowej przyziemia, wchodzi interesantów i poczekalnią czytelnie akt, strefa o ograniczonym dostępie sale rozpraw znajdujące się na kondygnacjach +1, +2 i +3 oraz pomieszczenia kierownictwa i administracji sądu mieszczące się na kondygnacji +5, strefa o zwiększonym bezpieczeństwie - m.in. pokoje przewodniczących wydziałów, sędziów, pokoje przesłuchań i pomieszczenia dla zatrzymanych rozmieszczone w poziomie przyziemia i na kondygnacjach +1, +2, +3, +4, strefa bez możliwości dostępu osób postronnych - są to m. in. tajna kancelaria, serwerownia zlokalizowane w kondygnacjach nadziemnych, jak też pomieszczenia techniczne się 12 wydziałów z czterdziestoma salami rozpraw, administracji, pomieszczenia ogólnego przeznaczenia oraz pomieszczenia i archiwa w poziomie kondygnacji podziemnej. W części nadziemnej znajduje pomieszczenia techniczne. Wejście dla pracowników oraz wejście do zespołu pomieszczeń „przyjaznego pokoju przesłuchań" znajdują się od strony ul. Jagiellońskiej. Ogólnodostępne miejsca parkingowe (32 miejsca postojowe) przeznaczone dla petentów sądu zaprojektowano w podcieniu kondygnacji parteru z wjazdem od strony ul. Jagiellońskiej. Od strony ul. Jagiellońskiej znajduje się również zjazd do części podziemnej budynku, w której znajdują się garaż dla pracowników sądu, miejsca postojowe dla konwoju zatrzymanych (łącznie 97 miejsc postojowych), archiwa sądu oraz pomieszczenia techniczne.
Wewnątrz budynku autorzy projektu zaproponowali czytelny układ funkcjonalny, oparty na zdyscyplinowanym układzie komunikacji poziomej i pionowej. Główny hall wejściowy i znajdująca się przy nim, centralnie zlokalizowana, klatka schodowa są rdzeniem zapewniającym dostęp do wszystkich pomieszczeń przeznaczonych dla interesantów. Obustronnie przeszklona klatka integruje wnętrze budynku z wewnętrznymi dziedzińcami. Aranżacja wnętrz budynku zachowuje powściągliwość. Brak przeładowania nadmiarem bodźców pozwala na zachowanie charakteru stosownego do rangi obiektu.
Budynek został wyposażony w standardowe instalacje wewnętrzne (wodno-kanalizacyjną, elektryczną, wentylacji mechanicznej i klimatyzacji), a także w zaawansowaną instalację teletechniczną (e-szatanie, e-wokandy, system monitoringu, system kolejkowy, system włamania i napadu, system kontroli dostępu, system sygnalizacji pożaru i oddymiania, BMS). Część podziemną obiektu zrealizowano wykorzystując obudowę wykopu w technologii przesłony kopanej. Było to odpowiedzią na trudne warunki gruntowo - wodne, bliskość budynków zlokalizowanych na sąsiednich działkach budowlanych i bezpośrednie sąsiedztwo działek drogowych. Obudowa wykopu zrealizowana została w technologii ścianki szczelinowej z przesłony cementowo-bentonitowej wzmacnianej kształtownikami stalowymi. Zastosowana technologia pozwoliła odzyskać do wtórnego wykorzystania elementy stalowe obudowy wykopu.
Architektura obiektów sądowych nie tylko powinna odzwierciedlać koncepcję niezależnego, bezstronnego i niezawisłego sądownictwa w państwie demokratycznym. Powinna być też otwarta na udział społeczeństwa w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości.
Dlatego dużym wyzwaniem dla autorów, oprócz stworzenia monumentalnego, funkcjonalnego i jednocześnie przyjaznego budynku, była próba integracji jego najistotniejszych funkcji z przestrzeniami publicznymi. Przeszklona część wejściowa otwierająca się na dziedziniec zewnętrzny i plac umożliwia przenikanie wnętrza z zewnętrzem. Strefa ta wraz z holem dla petentów tworzą przestrzeń nawiązującą do klasycznej agory, na której toczy się życie obywateli.
Jednocześnie poprzez zatarcie granic pomiędzy częścią zewnętrzną a wewnętrzną budynku, sceną może być zarówno plac, dziedziniec zewnętrzny, jak i wnętrze budynku.
Lech Wąsowski, dyrektor Regionu Południe w Warbud SA
- "Największym wyzwaniem na budowie Sądu Rejonowego w Toruniu były dla nas roboty elewacyjne, zwłaszcza montaż płyt betonowych na podkonstrukcji ze stali nierdzewnej, tak aby utrzymać cykl produkcji płyt, ich dojrzewanie, dostawę i montaż w konkretnym miejscu na elewacji. Musieliśmy precyzyjnie pilnować kolejności wieszania płyt. Elewacja Sądu to także setki lameli, które są niestandardowym elementem , dlatego też konieczne było ich odpowiednie zaprojektowanie, adekwatne do transportu i montażu. Wnętrza budynku wyróżnia bardzo wysoki standard wykończenia - liczne przeszklenia, otwarte przestrzenie, sporo chłodnej bieli z ocieplającym drewnem, a wszystko to zintegrowane z nowoczesnymi instalacjami i koniecznymi do funkcjonowania tego typu obiektów publicznych."
Inwestycja:
Budynek Sądu Rejonowego w Toruniu przy ul. Władysława Warneńczyka 1
Inwestor:
Sąd Apelacyjny w Gdańsku
Autorzy:
Pracownia Architektoniczna AA s.c. Architekci: Agnieszka Białko Andrzej Błażko
Współpraca autorska:
Pracownia Architektoniczna AA s.c.
Architekci:
Agata Dudzińska (architekt prowadzący)
Michał Dąbrowski
Andrzej Kaczmarek
Dorota Krupińska
Ewa Kulik
Dagmara Mejer-Kazimierczak
Magdalena Wilma
Architektura wnętrz:
Pracownia Architektoniczna AA s.c.
Autor projektu wizerunku Temidy:
dr sztuki Dąbrówka Tyślewicz
Konstrukcja:
BP Projekt Bartosz Piotrowski
Instalacje elektryczne i teletechniczne:
Pracownia Projektowa eMotus
Instalacje sanitarne:
Format - Instalacje Marcin Janowicz
Wentylacja mechaniczna i klimatyzacja:
Wepa Projekt
Sławomir Pachnik, Adam Welenc s.c.
Ochrona przeciwpożarowa budynku
Safety Solutions Krzysztof Bagiński
Generalny Wykonawca:
Warbud S.A.
Równie ważnym dążeniem było harmonijne wpisanie budynku w trudny kontekst kubaturowy i wytworzenie w jego sąsiedztwie miastotwórczej, uwzględniającej kontekst historyczny i kulturowy, przestrzeni miejskiej. Całe założenie zostało zaprojektowane zgodnie z zapisami zawartymi w "Decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego" oraz przygotowanym przez Inwestora programem funkcjonalno-użytkowym.
Gmach sądu składa się z dwóch brył. 4-kondygnacyjna, dynamicznie rozczłonkowana bryła frontowa, w kolorze białym, zlokalizowana jest od strony ulicy Władysława Warneńczyka. Tworzy bramę wejściową do dziedzińca zewnętrznego, za którym znajduje się strefa wejściowa do budynku sądu. W kształtowaniu tej części ważne było dążenie do wykształcenia czytelnej przestrzeni publicznej placu oraz kontynuacja pierzejowej zabudowy ulicy Grudziądzkiej. Układ masywnych podpór części nadwieszonej nad strefą wejściową do budynku wraz z betonowymi lamelami osadzonymi na kondygnacji I pietra tworzy od strony ulicy Władysława Warneńczyka rytm elewacji frontowej. Jego dodatkowym podkreśleniem są podziały posadzki placu przed budynkiem. Strefa wejściowa budynku otwiera się na dziedziniec zewnętrzny i plac 4-kondygnacyjną fasadą szklaną.
Usytuowana głębiej, od strony ul. Jagiellońskiej i ul. Grudziądzkiej, zwarta, 5 i 6 kondygnacyjna bryła w kolorze szarym, założona na planie prostokąta stanowi tło dla białego frontu. Wewnątrz niej mieszczą się dwa dziedzińce wypełnione zielenią. Jej neutralne elewacje, z rytmiczną artykulacją wertykalnych otworów okiennych, uzupełniają pierzeję zabudowy od strony ulic: Jagiellońskiej i Grudziądzkiej. W związku z potrzebą nadania budynkowi sądu wysokiej rangi, w wykończeniu zastosowano nowoczesne, minimalistyczne rozwiązania materiałowe. Elewacje zaprojektowano i wykonano z białych i szarych płyt betonu architektonicznego, co sprawia, że budynek jednocześnie kontrastuje z otoczeniem, ale też nawiązuje z nim, stosownie do pełnionej funkcji, spokojny i powściągliwy dialog.
Jednym z głównych zamierzeń było zaprojektowanie budynku sądu jako budynku otwartego na przestrzenie publiczne miasta, dostępnego dla pracowników i petentów ale też przyjaznego dla mieszkańców. Rozcięcie poziomu przyziemia dwoma przejściami pieszymi prowadzącymi od strony ulicy Jagiellońskiej i Grudziądzkiej do ulicy Władysława Warneńczyka ułatwia komunikację ze zlokalizowanym przy tej ulicy przystankiem autobusowym. Ukształtowanie zabudowy w partii wejściowej do budynku, rozwiązania zagospodarowania terenu, wytworzenie przejść, osi i punktów widokowych miały na celu wykreowanie atrakcyjnej przestrzeni miejskiej. Przed budynkiem od strony ul. Władysława Warneńczyka wykształcone zostały przenikające się przestrzenie ogólnodostępnego placu o charakterze wypoczynkowo-rekreacyjnym i dziedzińca zewnętrznego. Całości zagospodarowania terenu dopełniają ciągi piesze, kompozycje terenów zielonych, ścieżki rowerowe i ogólnodostępne miejsca postojowe.
Nawierzchnię placu i dziedzińca zewnętrznego wykończono kostką klinkierową w kolorze grafitowym. W ciemną, lśniącą nawierzchnię wkomponowane zostały pasy zieleni niskiej i średniej oraz zachowane z pierwotnej nawierzchni, historyczne płyty granitowe. Kompozycja płyt jest odwołaniem do tradycji miejsca i pozwala na ukierunkowanie ruchu petentów w stronę głównego wejścia do budynku.
Integralną częścią całości założenia są kompozycje zieleni: niskiej, średniej i wysokiej, występujące zarówno na zewnątrz budynku jak i w patiach wewnętrznych. Na ścianach strefy wejściowej budynku została wprowadzona również zieleń wertykalna.
Przestrzenie wewnątrz obiektu zostały zaprojektowane zgodnie z wytycznymi do projektowania budynków sądów i odpowiadają wymaganiom dostępności. Budynek dzieli się na cztery strefy dostępności: na poziomie w której skład biuro obsługi z informacją biuro podawcze, kasa oraz szatnia, strefa ogólnodostępna zlokalizowana w części wejściowej przyziemia, wchodzi interesantów i poczekalnią czytelnie akt, strefa o ograniczonym dostępie sale rozpraw znajdujące się na kondygnacjach +1, +2 i +3 oraz pomieszczenia kierownictwa i administracji sądu mieszczące się na kondygnacji +5, strefa o zwiększonym bezpieczeństwie - m.in. pokoje przewodniczących wydziałów, sędziów, pokoje przesłuchań i pomieszczenia dla zatrzymanych rozmieszczone w poziomie przyziemia i na kondygnacjach +1, +2, +3, +4, strefa bez możliwości dostępu osób postronnych - są to m. in. tajna kancelaria, serwerownia zlokalizowane w kondygnacjach nadziemnych, jak też pomieszczenia techniczne się 12 wydziałów z czterdziestoma salami rozpraw, administracji, pomieszczenia ogólnego przeznaczenia oraz pomieszczenia i archiwa w poziomie kondygnacji podziemnej. W części nadziemnej znajduje pomieszczenia techniczne. Wejście dla pracowników oraz wejście do zespołu pomieszczeń „przyjaznego pokoju przesłuchań" znajdują się od strony ul. Jagiellońskiej. Ogólnodostępne miejsca parkingowe (32 miejsca postojowe) przeznaczone dla petentów sądu zaprojektowano w podcieniu kondygnacji parteru z wjazdem od strony ul. Jagiellońskiej. Od strony ul. Jagiellońskiej znajduje się również zjazd do części podziemnej budynku, w której znajdują się garaż dla pracowników sądu, miejsca postojowe dla konwoju zatrzymanych (łącznie 97 miejsc postojowych), archiwa sądu oraz pomieszczenia techniczne.
Wewnątrz budynku autorzy projektu zaproponowali czytelny układ funkcjonalny, oparty na zdyscyplinowanym układzie komunikacji poziomej i pionowej. Główny hall wejściowy i znajdująca się przy nim, centralnie zlokalizowana, klatka schodowa są rdzeniem zapewniającym dostęp do wszystkich pomieszczeń przeznaczonych dla interesantów. Obustronnie przeszklona klatka integruje wnętrze budynku z wewnętrznymi dziedzińcami. Aranżacja wnętrz budynku zachowuje powściągliwość. Brak przeładowania nadmiarem bodźców pozwala na zachowanie charakteru stosownego do rangi obiektu.
Budynek został wyposażony w standardowe instalacje wewnętrzne (wodno-kanalizacyjną, elektryczną, wentylacji mechanicznej i klimatyzacji), a także w zaawansowaną instalację teletechniczną (e-szatanie, e-wokandy, system monitoringu, system kolejkowy, system włamania i napadu, system kontroli dostępu, system sygnalizacji pożaru i oddymiania, BMS). Część podziemną obiektu zrealizowano wykorzystując obudowę wykopu w technologii przesłony kopanej. Było to odpowiedzią na trudne warunki gruntowo - wodne, bliskość budynków zlokalizowanych na sąsiednich działkach budowlanych i bezpośrednie sąsiedztwo działek drogowych. Obudowa wykopu zrealizowana została w technologii ścianki szczelinowej z przesłony cementowo-bentonitowej wzmacnianej kształtownikami stalowymi. Zastosowana technologia pozwoliła odzyskać do wtórnego wykorzystania elementy stalowe obudowy wykopu.
Architektura obiektów sądowych nie tylko powinna odzwierciedlać koncepcję niezależnego, bezstronnego i niezawisłego sądownictwa w państwie demokratycznym. Powinna być też otwarta na udział społeczeństwa w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości.
Dlatego dużym wyzwaniem dla autorów, oprócz stworzenia monumentalnego, funkcjonalnego i jednocześnie przyjaznego budynku, była próba integracji jego najistotniejszych funkcji z przestrzeniami publicznymi. Przeszklona część wejściowa otwierająca się na dziedziniec zewnętrzny i plac umożliwia przenikanie wnętrza z zewnętrzem. Strefa ta wraz z holem dla petentów tworzą przestrzeń nawiązującą do klasycznej agory, na której toczy się życie obywateli.
Jednocześnie poprzez zatarcie granic pomiędzy częścią zewnętrzną a wewnętrzną budynku, sceną może być zarówno plac, dziedziniec zewnętrzny, jak i wnętrze budynku.
Lech Wąsowski, dyrektor Regionu Południe w Warbud SA
- "Największym wyzwaniem na budowie Sądu Rejonowego w Toruniu były dla nas roboty elewacyjne, zwłaszcza montaż płyt betonowych na podkonstrukcji ze stali nierdzewnej, tak aby utrzymać cykl produkcji płyt, ich dojrzewanie, dostawę i montaż w konkretnym miejscu na elewacji. Musieliśmy precyzyjnie pilnować kolejności wieszania płyt. Elewacja Sądu to także setki lameli, które są niestandardowym elementem , dlatego też konieczne było ich odpowiednie zaprojektowanie, adekwatne do transportu i montażu. Wnętrza budynku wyróżnia bardzo wysoki standard wykończenia - liczne przeszklenia, otwarte przestrzenie, sporo chłodnej bieli z ocieplającym drewnem, a wszystko to zintegrowane z nowoczesnymi instalacjami i koniecznymi do funkcjonowania tego typu obiektów publicznych."
Inwestycja:
Budynek Sądu Rejonowego w Toruniu przy ul. Władysława Warneńczyka 1
Inwestor:
Sąd Apelacyjny w Gdańsku
Autorzy:
Pracownia Architektoniczna AA s.c. Architekci: Agnieszka Białko Andrzej Błażko
Współpraca autorska:
Pracownia Architektoniczna AA s.c.
Architekci:
Agata Dudzińska (architekt prowadzący)
Michał Dąbrowski
Andrzej Kaczmarek
Dorota Krupińska
Ewa Kulik
Dagmara Mejer-Kazimierczak
Magdalena Wilma
Architektura wnętrz:
Pracownia Architektoniczna AA s.c.
Autor projektu wizerunku Temidy:
dr sztuki Dąbrówka Tyślewicz
Konstrukcja:
BP Projekt Bartosz Piotrowski
Instalacje elektryczne i teletechniczne:
Pracownia Projektowa eMotus
Instalacje sanitarne:
Format - Instalacje Marcin Janowicz
Wentylacja mechaniczna i klimatyzacja:
Wepa Projekt
Sławomir Pachnik, Adam Welenc s.c.
Ochrona przeciwpożarowa budynku
Safety Solutions Krzysztof Bagiński
Generalny Wykonawca:
Warbud S.A.
